Trong hệ thống phòng cháy chữa cháy, tủ, hộp và kệ PCCC là những thành phần quan trọng góp phần bảo vệ và tổ chức các thiết bị cứu hỏa một cách khoa học và an toàn. Tuy nhiên, nếu không được kiểm tra và bảo trì định kỳ, các thiết bị này rất dễ bị xuống cấp, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động trong các tình huống khẩn cấp. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu checklist kiểm tra và bảo trì định kỳ cho các thiết bị tủ, hộp, kệ PCCC, giúp bạn xây dựng quy trình giám sát rõ ràng, nâng cao hiệu quả và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Tầm quan trọng của việc bảo trì tủ, hộp, kệ PCCC
Đảm bảo thiết bị luôn trong tình trạng sẵn sàng
Các thiết bị chữa cháy, dù được bố trí đúng vị trí, sẽ trở nên vô dụng nếu không hoạt động khi cần thiết. Việc kiểm tra và bảo trì định kỳ giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn, đảm bảo mọi thiết bị luôn sẵn sàng sử dụng.
Giảm nguy cơ tai nạn và thiệt hại tài sản
Thiết bị PCCC bị rỉ sét, kẹt khóa hoặc rò rỉ điện có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng. Bảo trì định kỳ giúp giảm nguy cơ này, đảm bảo an toàn trong môi trường làm việc và sinh hoạt hàng ngày.
Đáp ứng yêu cầu kiểm định và nghiệm thu
Cơ quan chức năng thường xuyên kiểm tra công tác PCCC tại các công trình. Nếu không có hồ sơ bảo trì hoặc thiết bị hư hỏng, công trình có thể bị xử phạt hoặc buộc dừng hoạt động.
Checklist kiểm tra tủ PCCC
Kiểm tra tình trạng bên ngoài của tủ
Bề mặt tủ cần được kiểm tra xem có trầy xước, bong sơn, rỉ sét hoặc bị móp méo hay không. Cửa tủ phải đóng mở trơn tru, kính quan sát không bị mờ, nứt vỡ hoặc che khuất tầm nhìn.
Kiểm tra khóa và tay cầm
Khóa tủ cần đảm bảo chắc chắn, không bị kẹt hoặc gãy. Tay cầm và bản lề phải còn nguyên vẹn, không có dấu hiệu lỏng lẻo. Nếu sử dụng khóa chìa, cần kiểm tra chìa dự phòng vẫn hoạt động tốt.
Kiểm tra thiết bị bên trong
Bên trong tủ, cần xác minh vòi chữa cháy được cuộn gọn, không gấp khúc hay rò rỉ. Lăng phun và van khóa không bị oxy hóa, kẹt cứng hoặc thiếu chi tiết. Nếu có bình chữa cháy bên trong, phải kiểm tra đồng hồ áp và niêm phong bình.
Checklist kiểm tra hộp chuông đèn, nút nhấn và hộp kỹ thuật
Kiểm tra hộp báo cháy và nút nhấn khẩn
Vị trí hộp báo cháy cần được giữ thông thoáng, không bị vật che khuất. Mặt kính phải trong, không nứt vỡ. Nút nhấn cần được kiểm tra bằng cách thử kích hoạt và quan sát tín hiệu truyền về trung tâm báo cháy.
Kiểm tra chuông và đèn báo cháy
Chuông phải phát ra âm thanh lớn và rõ ràng. Đèn báo cháy cần nháy liên tục, ánh sáng đủ mạnh trong điều kiện ban ngày. Thiết bị không được phát ra tiếng ồn bất thường hoặc sáng chập chờn.
Kiểm tra đường dây kết nối
Dây dẫn phải được cố định chắc chắn, không có hiện tượng trầy xước, nứt vỏ hoặc rò điện. Tủ hoặc hộp kỹ thuật nên có sơ đồ đấu nối rõ ràng, dễ kiểm tra và sửa chữa khi có sự cố.
Checklist kiểm tra kệ để bình chữa cháy
Kiểm tra độ chắc chắn và thăng bằng
Kệ phải đứng vững, không bị nghiêng hoặc lỏng ốc vít. Không được có dấu hiệu cong vênh, gãy khung hoặc đứt mối hàn. Kệ gắn tường cần kiểm tra khả năng bám tường và các móc treo hỗ trợ.
Kiểm tra lớp sơn phủ và chống rỉ
Lớp sơn bảo vệ cần nguyên vẹn, không bong tróc hay xuất hiện rỉ sét. Nếu có dấu hiệu ăn mòn, cần xử lý và sơn lại kịp thời để bảo vệ vật liệu khỏi ảnh hưởng môi trường.
Kiểm tra bình đặt trên kệ
Bình chữa cháy phải đặt đúng tư thế, chắc chắn, không bị nghiêng hoặc rung lắc khi va chạm nhẹ. Đồng hồ áp còn trong giới hạn an toàn. Niêm phong chưa bị tháo hoặc hư hại.
Quy trình bảo trì định kỳ thiết bị PCCC
Xác lập tần suất bảo trì phù hợp
Với môi trường thông thường, thiết bị nên được kiểm tra mỗi tháng và bảo trì toàn diện mỗi 3 đến 6 tháng. Với khu vực nhiều bụi, ẩm hoặc rung động cao, nên tăng tần suất kiểm tra.
Ghi chép kết quả kiểm tra
Mỗi lần kiểm tra, cần ghi lại ngày, người thực hiện, trạng thái từng thiết bị và các khuyến nghị bảo trì. Hồ sơ này giúp theo dõi lịch sử thiết bị và là tài liệu chứng minh với cơ quan chức năng khi cần.
Thực hiện sửa chữa và thay thế kịp thời
Nếu phát hiện hư hỏng, cần có kế hoạch sửa chữa hoặc thay thế ngay để không ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống. Không nên để tình trạng tạm thời kéo dài vì sẽ gây nguy hiểm khi có sự cố xảy ra.
Một số lỗi thường gặp và cách khắc phục
Bản lề và khóa bị kẹt hoặc hoen gỉ
Thường xảy ra ở tủ hoặc hộp đặt gần cửa sổ, khu vực ẩm. Cần tháo ra vệ sinh, bôi dầu mỡ chuyên dụng và thay mới nếu không khắc phục được. Nên sử dụng vật liệu chống gỉ cho khu vực dễ bị ăn mòn.
Vòi chữa cháy bị rối hoặc gãy nếp
Vòi nên được tháo ra cuộn lại cẩn thận. Nếu phát hiện nứt gãy lớp vỏ, cần thay mới. Không nên gấp khúc hoặc chèn vật nặng lên cuộn vòi vì dễ gây hư hại vĩnh viễn.
Kệ bị lỏng chân hoặc đổ nghiêng
Kiểm tra lại ốc vít, móc treo và mặt sàn. Nếu cần, gia cố bằng bulong nở hoặc thay thế kệ có thiết kế chắc chắn hơn. Kệ không được dùng để treo vật dụng khác hoặc chịu tải vượt mức.
Việc xây dựng và tuân thủ checklist kiểm tra và bảo trì định kỳ cho các thiết bị tủ, hộp, kệ PCCC là bước không thể thiếu để đảm bảo hệ thống PCCC luôn trong tình trạng hoạt động tốt. Đừng xem nhẹ những chi tiết nhỏ như tay khóa, bản lề hay lớp sơn, vì khi xảy ra sự cố, chính những điều đó có thể tạo ra khác biệt giữa kiểm soát kịp thời và hậu quả nghiêm trọng.
Nếu bạn là chủ đầu tư, kỹ sư, người quản lý hoặc đơn giản là đang sống trong một tòa nhà có hệ thống PCCC, hãy dành thời gian kiểm tra định kỳ và duy trì thói quen bảo trì thiết bị đúng chuẩn. An toàn không đến từ may mắn, mà từ sự chuẩn bị kỹ càng và cẩn trọng từng chi tiết nhỏ nhất.
