Hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) là một phần không thể thiếu trong bất kỳ công trình dân dụng hay công nghiệp nào. Để đảm bảo tính hiệu quả, an toàn và đồng bộ, việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật là điều bắt buộc. Trong đó, các tiêu chuẩn PCCC Việt Nam liên quan đến tủ và thiết bị lắp đặt kèm theo (TCVN/ISO) đóng vai trò hướng dẫn cụ thể cho việc thiết kế, sản xuất và lắp đặt thiết bị một cách chính xác. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các tiêu chuẩn liên quan, đồng thời cung cấp thông tin tham khảo hữu ích trong công tác thi công và nghiệm thu hệ thống PCCC.
Tổng quan về hệ thống tiêu chuẩn PCCC Việt Nam
Khái quát về TCVN và ISO trong lĩnh vực PCCC
Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) là hệ thống tiêu chuẩn do Nhà nước ban hành và bắt buộc áp dụng trong lĩnh vực PCCC. Trong khi đó, tiêu chuẩn ISO mang tính quốc tế, được tham khảo và áp dụng song song trong các công trình hiện đại tại Việt Nam để nâng cao tính đồng bộ và chất lượng.
Mục tiêu và ý nghĩa của tiêu chuẩn
Các tiêu chuẩn không chỉ giúp nâng cao hiệu quả phòng cháy, mà còn đảm bảo an toàn cho người và tài sản. Chúng đóng vai trò như một khung pháp lý và kỹ thuật để các đơn vị thiết kế, thi công, quản lý tuân theo. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến sai sót nghiêm trọng khi có sự cố xảy ra.
Phạm vi áp dụng trong công trình
Tiêu chuẩn PCCC được áp dụng cho mọi loại hình công trình: nhà ở, chung cư, nhà máy, trường học, bệnh viện… Trong đó, phần tủ và thiết bị đi kèm bao gồm tủ chữa cháy, tủ điều khiển, hộp chuông đèn, nút nhấn khẩn cấp và kệ để bình chữa cháy.
Các tiêu chuẩn TCVN liên quan đến tủ chữa cháy
TCVN 2622:1995 – Phòng cháy cho nhà và công trình
Đây là tiêu chuẩn cơ bản quy định về cách bố trí hệ thống PCCC trong nhà. Trong đó có hướng dẫn bố trí tủ chữa cháy tại các hành lang, tầng kỹ thuật và nơi có nguy cơ cao. Tủ phải được gắn cố định, thuận tiện thao tác và không gây cản trở giao thông nội bộ.
TCVN 5738:2021 – Hệ thống báo cháy tự động
Tiêu chuẩn này quy định về thiết bị báo cháy, bao gồm hộp đèn, chuông, nút nhấn và tủ trung tâm. Tất cả phải được đấu nối đúng kỹ thuật, gắn chắc chắn và bảo vệ khỏi môi trường bụi, ẩm, nhiệt cao.
TCVN 3890:2023 – Phương tiện chữa cháy cho nhà và công trình
Tiêu chuẩn này đặc biệt đề cập đến bố trí và bảo trì các thiết bị như tủ, kệ, bình chữa cháy. Trong đó yêu cầu rõ về chiều cao lắp đặt, loại vật liệu, phương pháp đánh dấu nhận diện và kiểm tra định kỳ.
Tiêu chuẩn thiết kế và lắp đặt thiết bị kèm theo tủ PCCC
Quy định về kệ để bình chữa cháy
Kệ để bình chữa cháy phải được lắp ở vị trí dễ thấy, dễ tiếp cận và cách mặt đất từ 10 đến 20cm. Kệ cần làm từ vật liệu chống gỉ, sơn tĩnh điện hoặc inox, đảm bảo chịu lực tốt và không bị đổ khi có va chạm nhẹ.
Hướng dẫn lắp đặt hộp chuông đèn và nút nhấn
Theo tiêu chuẩn TCVN 5738, chuông đèn và nút nhấn khẩn phải lắp ở độ cao từ 1.2 đến 1.5m, không bị che khuất và thuận tiện thao tác cho cả người lớn lẫn người khuyết tật. Thiết bị này cũng phải được thử nghiệm định kỳ ít nhất mỗi tháng một lần.
Vị trí và chiều cao lắp đặt tủ chữa cháy
Tủ chữa cháy nên được gắn ở độ cao sao cho tay nắm cách sàn không quá 1.5m. Không đặt tủ ở nơi có ánh nắng trực tiếp, gần nguồn nhiệt hoặc khu vực dễ bị ngập nước. Cửa tủ cần đảm bảo mở ra tối thiểu 90 độ và không bị cản trở bởi vật dụng khác.
Tham khảo tiêu chuẩn ISO bổ sung trong thiết kế hiện đại
ISO 7240 – Hệ thống báo cháy và cảnh báo
Tiêu chuẩn ISO 7240 cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách lắp đặt và kết nối thiết bị báo cháy, bao gồm cả tủ điều khiển, đèn, chuông và nút nhấn. Đây là cơ sở tham khảo quan trọng cho các công trình theo chuẩn quốc tế hoặc tòa nhà thông minh.
ISO 14520 – Hệ thống chữa cháy khí sạch
Dành riêng cho tủ và thiết bị trong hệ thống chữa cháy bằng khí (CO₂, FM200), tiêu chuẩn này quy định rõ về vật liệu chế tạo, độ kín khí và phương pháp kiểm tra định kỳ. Áp dụng chủ yếu cho tủ điều khiển, hộp thiết bị điện và hệ thống tự động.
ISO 11602 – Bình chữa cháy và phụ kiện
Dù không trực tiếp quy định về kệ hoặc tủ, ISO 11602 lại hướng dẫn rõ về cách lưu trữ, gắn, nhận diện và kiểm tra các thiết bị cầm tay như bình chữa cháy. Từ đó có thể áp dụng để thiết kế kệ và giá đỡ phù hợp theo tiêu chuẩn quốc tế.
Ứng dụng tiêu chuẩn vào thực tế thi công và quản lý
Trong công trình dân dụng
Tại các tòa nhà chung cư, văn phòng hay trường học, việc bố trí tủ, hộp, kệ theo tiêu chuẩn giúp người dân dễ dàng nhận diện thiết bị chữa cháy. Đồng thời tăng tính thẩm mỹ và hợp lý trong thiết kế nội thất hiện đại.
Trong công trình công nghiệp
Nhà xưởng, kho hàng hoặc trung tâm dữ liệu cần hệ thống PCCC được bố trí khoa học và tuân thủ chặt chẽ tiêu chuẩn kỹ thuật. Tủ chữa cháy, kệ bình và hộp điều khiển phải được lắp đặt đúng chuẩn để tránh rò rỉ, hư hỏng hoặc không hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt.
Trong công trình đạt chứng chỉ quốc tế
Với các công trình hướng đến chứng chỉ LEED, LOTUS hoặc ISO 9001, việc tuân thủ tiêu chuẩn PCCC không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là tiêu chí đánh giá chất lượng công trình và an toàn môi trường sống.
Việc tham khảo tiêu chuẩn PCCC Việt Nam liên quan đến tủ và thiết bị lắp đặt kèm theo (TCVN/ISO) là bước quan trọng trong quá trình thiết kế, thi công và quản lý hệ thống phòng cháy chữa cháy hiệu quả. Không chỉ giúp bảo vệ tính mạng và tài sản, việc tuân thủ đúng các tiêu chuẩn còn đảm bảo công trình đạt chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu pháp lý và nâng tầm chuyên nghiệp trong quản lý vận hành.
Hãy luôn cập nhật các phiên bản tiêu chuẩn mới nhất, áp dụng linh hoạt vào từng loại công trình và xây dựng thói quen kiểm tra định kỳ các thiết bị PCCC. Bởi vì an toàn không đến từ may mắn, mà là từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng theo đúng tiêu chuẩn.
